کشــور های برتــر تولیــد کننــده خــوراک دام در جهــان در ســال 2021 مجموعــا 799 میلیـون تـن خـوراک تولیـد کردند کـه 65% از کل تولیـد جهانـی خـوراک دام را تشـکیل میدهد.
در سـال 2021 نسـبت به سـال 2020 تولید خـوراک دام در ایـن 10 کشـور 4.4 % افزایـش داشــته است. همچنین تولید جهانی خوراک دام در سال 2021 نسبت به سال قبل 2.3% افزایش داشته است. بزرگترین چالش موجود در صنعت تولید خوراک دام، طیور و آبزیان در سالهای اخیر افزایش قیمت مواد اولیه بوده است. همچنین با توجه به تغییرات بوجود آمده در شرایط ژئوپولیتیکی و منطقه خاورمیانه و جهان، به دلیل وجود جنگهای منطقهای، صادرات بیشتر کشورهای آفریقا، آسیا و خاورمیانه در این صنعت با کاهش روبرو بوده است.
10 کشور برتر تولید کننده خوراک دام در سال 2021 بر اساس میزان تولید به شرح زیر میباشند: (اعداد به میلیون تن)
کشور | 2020 | 2021 | درصد تغییر |
چین | 240 | 261.4 | 8.9% |
آمریکا | 226.7 | 231.5 | 2.1% |
برزیل | 78.4 | 80 | 2.0% |
هند | 39.2 | 44 | 12.2% |
مکزیک | 37.9 | 38.8 | 2.4% |
اسپانیا | 34.8 | 35.6 | 2.3% |
روسیه | 32.5 | 33 | 1.5% |
ترکیه | 26.3 | 25.3 | -3.8% |
ژاپن | 24.8 | 24.7 | -0.4% |
آلمان | 24.9 | 24.5 | -1.6% |
در سال 2021 تولید خوراک دام در جهان نسبت به سال قبل به طور متوسط 2.3 % افزایش داشته همچنین در سال 2021 تولید خوراک دام آماده در منطقه خاورمیانه نسبت به سال قبل به طور متوسط 0.08 درصد کاهش داشته است. که عمده دلیل آن مبنی بر شرایط تهیه مواد اولیه بوده است.
منطقه | 2020 | 2021 | درصد تغییر |
آفریقا | 43.2 | 44.2 | 2.3% |
آسیا- اقیانوسیه | 433.6 | 458.1 | 5.7% |
اروپا | 270.2 | 266.8 | -1.3% |
آمریکای لاتین | 177.5 | 178.4 | 0.5% |
خاورمیانه | 24.8 | 24.6 | -0.8% |
آمریکای شمالی | 248.1 | 252.9 | 1.9% |
اقیانوسیه | 10.35 | 10.43 | 0.8% |
جمع | 1207.75 | 1235.43 | 2.3% |
جایگاه ایران
قدمت صنعت خوراک دام ایران به 70 سال قبل میرسد. بازار داخلی سالانه به حدود 21 میلیون تن نیاز دارد. که 11 میلیون تن توسط کارخانههای خوراک دام و باقیمانده در سال منتهی به مارس 2021 توسط مزارع سنتی دام و طیور تولید شد. کل تولید خوراک دام 11 میلیون تن بوده که حدود 6،645،000 تن آن به دام، 4،060،000 تن برای طیور و 295،000 تن خوراک آبزیان بوده است.
به عبارت دیگر به جز 2 درصد خوراک مرکب دام وارداتی، 98 درصد دیگر از طریق کارخانه ها و مزارع خوراک دام داخلی تامین میشود.
بر اساس گزارش ارائه شده از سوی انجمن صنایع خوراک ایران، از مجموع 1،023 مجموعه تولید خوراک، 620 کارخانه فعال هستند.
استان مازندران دارای بیشترین کارخانه خوراک دام و مجوز بهداشت و درمان (48 واحد) و استان لرستان کمترین تعداد کارخانه خوراک دام و طیور (2 واحد) را داراست. با این حال، بیشترین تعداد کارخانههای خوراک دام در استانهای خراسان رضوی، مازندران، گلستان و فارس واقع شدهاند.
از نظر ظرفیت اسمی، گلستان (1.193 میلیون تن)، آذربایجان شرقی (985 هزار تن)، استان فارس (968 هزار تن) با تولید 30 درصد به ترتیب رتبه های اول، دوم و سوم را به خود اختصاص دادهاند.
ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته در تولید خوراک صنعتی با داشتن بیش از 600 کارخانه فعال خوراک دام، طیور و آبزیان میتواند جزء کشورهای صادر کننده خوراک در منطقه غرب آسیا شناخته شود.
در همین راستا ایران دارای ظرفیت تولید ۲۷ میلیون تن خوراک صنعتی در سال است اما هم اکنون از ۳۰ درصد ظرفیت کارخانجات خوراک دام، طیور و آبزیان استفاده میشود.
امکان هدف گذاری برای صادرات ۱۰۰ میلیون دلاری خوراک دام، طیور و آبزیان به کشورهای منطقه وجود دارد زیرا کشورهای منطقه سالانه ۵ میلیون تن خوراک صنعتی وارد میکنند در حالی که سهم ایران برای صادرات به این کشورها صفر است.
بنابراین اگر ایران با هدف گسترش صادرات از تمامی ظرفیت کارخانجات خوراک دام، طیور و آبزیان خود استفاده کند میتواند با تولید ۲۷ میلیون تن خوراک صنعتی در سال در ردیف 10 کشور برتر تولید کننده خوراک دام و طیور قرار بگیرد.